Geroofde VOC-erfstukken teruggevonden: 'Dat je dit in je handen hebt, geeft een absurd gevoel'

Van een doos waarover hij werd getipt, naar wereldnieuws: het gebeurde kunstdetective Arthur Brand vandaag. De doos waarover het gaat is heel bijzonder. Er zaten gestolen VOC-erfstukken in. Het topstuk is een handgeschreven verslag van de eerste vergadering van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) door Michiel de Ruyter zelf: “Er zijn maar weinig scheepsjournaals bewaard gebleven, want heel veel schepen vergingen.” 

Deze historische vondst gebeurde in mei toen Brand een telefoontje ontving over de gevonden doos. Bij het openen bleek het niet zomaar een verzameling spullen te zijn, maar unieke documenten die teruggaan tot de zeventiende eeuw. Het verslag van de eerste vergadering van de Heeren Zeventien, de hoogste raad van de VOC, dateert van 15 april 1602. Dit maakt het document bijzonder waardevol, niet alleen vanwege de inhoud, maar ook omdat het het eerste corporate logo ter wereld bevat.

De geschiedenis van deze documenten is opmerkelijk. Ze waren in het bezit van een man die werkte bij het Nationaal Archief en deze stukken in ruil voor een geldlening had gegeven aan iemand anders. Na de dood van deze persoon werden de documenten op zolder gevonden, wat leidde tot de ontdekking van hun waarde.

Brand en misdaadjournalist Mick van Wely benadrukken hoe bijzonder het is dat deze belangrijke stukken, die UNESCO-erfgoed zijn, zo lang verloren zijn geweest. De terugkeer van deze documenten is niet alleen een overwinning voor de Nederlandse geschiedenis, maar ook een kwestie van nationaal belang.

De vondst heeft internationale aandacht gekregen en wordt gezien als een fascinerend voorbeeld van kunstroof en de mysteries die daarmee gepaard gaan. Inmiddels zijn de documenten veiliggesteld en weer toegankelijk voor het publiek, waar ze thuishoren in het Nationaal Archief. De vraag blijft of er nog meer gestolen stukken zijn en hoe het kan dat deze zo lang buiten zicht zijn gebleven.

Dit artikel door de redactie geschreven, deels met ondersteuning van AI.