'Meer professionaliteit nodig in lokaal bestuur'

De gemeenteraadsverkiezingen van 2026 lijken nog ver weg, maar lokale partijen zijn al druk bezig met het samenstellen van hun kandidatenlijsten. Deze taak wordt steeds uitdagender, omdat het aantal mensen dat politiek actief wil zijn op lokaal niveau afneemt. Opiniemaker Onno Hoes pleit voor meer professionaliteit binnen het gemeentebestuur om deze situatie te verbeteren.

Lokale bestuurders, zoals gemeenteraadsleden en wethouders, nemen beslissingen die grote invloed hebben op het leven van burgers. Denk aan onderwerpen zoals betaald parkeren, de aanleg van wegen, woningbouw en de komst van speeltuinen. Wanneer deze beslissingen verkeerd worden genomen, kunnen de gevolgen aanzienlijk zijn. Burgers moeten soms hun eigen blunders in de gemeentepolitiek bekostigen via hogere belastingen. Recentelijk heeft een wethouder in Arnhem zijn functie neergelegd wegens een burn-out, een veelvoorkomend probleem dat ook bij andere lokale bestuurders speelt.

Hoes wijst erop dat het lokale bestuur steeds ingewikkelder is geworden. Bestuurders moeten een balans zien te vinden tussen strategisch en operationeel werken, terwijl ze ook hun verantwoordelijkheden thuis moeten uitleggen. Dit vraagt veel van de capaciteiten van de bestuurders en leidt vaak tot stress en burn-out. De kwaliteit van lokale bestuurders is cruciaal, maar het lijkt erop dat de kennis en ervaring van raadsleden de laatste jaren zijn afgenomen. Dit is zorgwekkend, zeker in een tijd waarin gemeenten steeds complexer worden.

Een van de problemen is dat lokale bestuurders vaak amateuristisch werken en voor een laag salaris hun verantwoordelijkheden vervullen. In grotere gemeenten zijn de zaken beter geregeld, waardoor deskundigere mensen aangetrokken worden. Het is belangrijk dat er goede en goed opgeleide mensen in het lokale bestuur zitten, maar dit vraagt ook om een aanpassing van de beloning. Het verhogen van salarissen is echter een gevoelig onderwerp in de politiek, en dan is de vraag hoe de selectie van nieuwe kandidaten verbeterd kan worden.

Hoes stelt voor om lokale partijen te helpen bij het selecteren van kandidaten door het opstellen van profielen die aansluiten bij de waarden van de gemeenschap. Dit kan ervoor zorgen dat er meer affiniteit is met de lokale politiek én dat kandidaten beschikken over de nodige kennis en ervaring. Het is evident dat de druk op lokale bestuurders toeneemt, en dat zij vaak niet goed voorbereid zijn op de verantwoordelijkheden die zij dragen.

Bij de komende gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar is het cruciaal dat de boodschap van Hoes wordt gehoord. Als er meer budgetten komen voor ondersteuning van lokale bestuurders, kan dit bijdragen aan een beter functionerend gemeentebestuur. Het is tijd dat er aandacht komt voor de professionalisering van het lokale bestuur, zodat de kwaliteit van bestuurders verbetert en de impact van hun beslissingen positief is voor de samenleving.

Dit artikel is deels tot stand gekomen met de hulp van AI.